Epicentre of the Echoes

Door zichzelf naast en tegenover zijn broer te zetten onderzoekt Lutters in Epicentre of the Echoes (2023) met co-creatie de weerkaatsingen van het dialoog dat is ontstaan. Naast hun gedeelde ervaring en omgang met hun mentale gezondheid, staat de voelbare afstand en snak naar toenadering tussen hen centraal. Door het blootleggen van tegenstellingen in zichzelf, in elkaar, de gesprekken en de ontstane beeldtaal, bevraagd Lutters de waarde van het werk en van het proces. Door keuzes te maken, te eren en begraven, maakt Lutters de toeschouwer onderdeel van de echo’s van de reflectie op deze relatie.

Artist statement

Vanuit een fascinatie voor verandering en het verschil tussen het ‘zijn’ en het ‘zijn geweest’, onderzoekt Max Lutters (1996, Amersfoort) processen en transformaties. Met herhalende harmonie en strijd, toevoegen en weghalen, accepteren en afstoten, maakt Lutters zijn zoektocht zichtbaar. Verrast worden door onbewuste handelingen die resulteren in visuele ontdekkingen; in breuken, littekens en scheuren wordt de toeschouwer getuige zijn van worsteling en berusting in transitie. Het proces wat gepaard gaat met transformatie onthult kennis over het heden en verleden. Zowel in het werk als in het proces, door bijvoorbeeld het inzetten van co-creatie, zet Lutters de kracht van tegenstellingen in, waarin geleerd kan worden van de verschillen of waarbinnen verschillen juist het geheel vormen. Door de gemaakte stappen in zijn werken bloot te leggen, wil hij de toeschouwer laten zien dat je kunt teruggekomen op eerdere conclusies; als kunstenaar kan je de betekenis van een kunstwerk veranderen. En wat de omkering betekent; de vraag of een kunstwerk ook de betekenis van een kunstenaar kan veranderen - is voor hem even belangrijk.

Dit onderzoek richt zich op het ontwerp van een hulpmiddel bij het aangaan van een co-creatie tussen kunstenaar en patiënt. De onderzoeksvraag die centraal staat in dit onderzoek is; Welke rol spelen boundary objects in co-creatie en hoe kan een hulpmiddel met de belangrijkste focuspunten in het co-creatie proces, kunstenaar en patiënt ondersteunen bij het uitvoeren van het proces? Twee co-creatie projecten staan in het onderzoek centraal; If you are not there, where are you? (IYANTWAY) uit 2016 en In search of stories (ISOS) uit 2022. In deze projecten wordt via co-creatie gezocht naar een artistieke taal waarmee de ervaringen van patiënten gedeeld kan worden. Dit onderzoek stelt dat co-creatie tussen kunstenaar en patiënt gezien kan worden als boundary crossing tussen het gezondheidsdomein en de kunsten. Dit onderzoek bevraagt de rol van boundary objects in co-creatie. Zo stelt dit onderzoek dat het kunstwerk als fysiek object, dat in co-creatie ontstaat, een essentiële rol speelt in de communicatie tussen de partijen en daarmee bijdraagt aan boundary crossing. Door middel van de analyse van de publicatie IYANTWAY (Dörr & Hübner, 2017), interviews met Henny Dörr, deelnemend kunstenaar en onderzoeker van het IYANTWAY-project en onderzoeker van het ISOS-project. Samen met de analyse van het artikel over de co-creatie in ISOS en interviews met vijf deelnemende kunstenaars zijn er drie focuspunten gevonden in het proces van co-creatie; 1. Tijdsproces 2. Eigenaarschap 3. Ethiek. Deze focuspunten zijn gebruikt bij het ontwerp van de co-creatie tafelkaarten. De kaarten zijn tweemaal getest en aangepast op de bevindingen. Dit fysieke hulpmiddel wordt als boundary object ingezet tijdens het proces van co-creatie. Door fysieke aanwezigheid heeft dit hulpmiddel als doel om kunstenaar en patiënt via de kaarten in gesprek te brengen over het proces en zodoende via co-creatie bij te dragen aan boundary crossing tussen het gezondheidsdomein en de kunsten.

In co-creatie met Rië Tobori maakte ik het werk Phantom Interconnection (2023) voor de tentoonstelling A glimpse of FADE in de Academiegalerie. In deze interactieve video-installatie wordt door een combinatie van digitale kunst en analoge tekentechniek de toeschouwer uitgenodigd onderdeel te worden van dit kunstwerk. Doormidden van een communicatie in echo ontdaan van alle onnodige vorm onderzoekt het werk communicatie in lichaamstaal en probeert deze beweging te vangen in een collage van beweging en overlapping.